Open van Gent: schaken in de kerk
Gent is een stad waar op schitterende locaties schaak kan worden gespeeld. Vooreerst is er natuurlijk het schitterende clublokaal van de KGSRL (Koninklijke Gentse Schaakkring Ruy Lopez), een schaaktempel in de schaduw van het Gravensteen en eigendom van de club. Voor het Open van Gent wijkt KGSRL uit naar andere indrukwekkende locaties. Voor de editie van 2023 was dat het Kuipke, de wielerbaan van Gent. James Keppens heeft daar een mooi verslag van geschreven.
Dit jaar was het Kuipke niet beschikbaar. Dat had met de Olympische Spelen te maken. Daarom keerde KGSRL terug naar een locatie waar het Open van Gent al vaak had plaats gevonden: het Sint-Barbaracollege. Daarbij werd er voor het eerst gebruik gemaakt van de aanpalende kerk. Deze majestueuze ruimte bleek een zeer geschikte toernooizaal te zijn: zeer ruim, koel en ook de akoestiek zat redelijk goed. Er was enkel het licht storende geschuifel van de plastieken stoelpoten op de stenen kerkvloer.
Niet alleen voor de spelers bood de kerkruimte alles om comfortabel schaak te spelen. De kerk verschafte ook aan de arbiters extra mogelijkheden. Hoofdarbiter Marc Bils gaf alle aankondigingen extra gewicht door ze uit te spreken vanop de preekstoel. Dat ging hem zo goed af, dat het wel leek of Marc graag een andere carrière had gewild. Hij ontkende het met klem.
De kerk bood enkel plaats aan het FIDE rated tornooi. Naast dit tornooi, waren er nog twee alternatieven, die in andere lokalen werden gespeeld: het “unrated” tornooi (resultaten niet doorgegeven voor FIDE rating) en een tornooi voor vijfenvijftigplussers (slechts vijf ronden. Het unrated toernooi werd gewonnen door FM Warre De Waele, het 55+ tornooi door Ivan Leenders uit Deinze.
De delegatie van Leuven Centraal gaf unaniem de voorkeur aan het FIDE rated hoofdtornooi. Net zoals vorig jaar bestond deze delegatie voor deze editie uit twee spelers. Vorig jaar waren dat James Keppens en Daan Toelen, dit jaar vonden FM Sterre Dauw en uw dienaar de weg naar Gent.
Sterre draaide constant bovenin mee, en wist een uitstekende zeven op negen te behalen. Dat leverde hem een gedeelde vierde plaats op. Dat zijn hoge puntenaantal hem niet nog hoger liet eindigen in de rangschikking, komt omdat ook de andere hoofdtenoren van het tornooi veel vechtlust aan de dag legden. Heel weinig duels eindigden in remise. De Nederlandse IM Arthur Pijpers won het tornooi met maar liefst acht op negen, voor IM Thibaut Vandenbussche (ook acht op negen) en Dolle Toren Leuvenaar FM Natan Pirard (zevenenhalf uit negen).
Sterre speelde geen enkele maal remise, en vooral in het begin van het tornooi waren zijn overwinning flitsend. In de eerste ronde werkte zijn tegenstrever dermate mee dat hij zijn koning al op de dertiende zet diende om te leggen.
De bovenstaande stelling tussen Sterre (met wit) en Mauro Van Laere (1807) kwam er na:
1. e4 e5 2. Nf3 Nc6 3. Bb5 f5 4. d3 Nf6 5. O-O d6 6. Nc3 Be7 7. d4 a6 8. Bxc6+ bxc6 9. dxe5 Nxe4 10. Nxe4 fxe4 11. Nd4
en nu volgde er
11. … Bd7 12. e6 Bd8 13. Nxc6 1-0
Sterre vond zijn partij uit de zesde ronde de beste.
Wit: Yari Coucke (2062)
Zwart: FM Sterre Dauw (2252)
1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. Nf3 d5 4. g3 Bb4+ 5. Bd2 Be7 6. Bg2 O-O 7. O-O Nbd7 8. Qc2 c6 9. Bf4 Ne4 10. Rd1 f5 11. Nc3 Qe8 12. Ne5 Qh5 13. Nxd7 Bxd7 14. f3 Ng5 15. Bxg5 Bxg5 16. f4 Bf6 17. c5 g5 18. e3 Rf7 19. Qe2 Qg6 20. Bf3 Rg7 21. Kh1 Kh8 22. b4 Rag8 23. a4 Be8 24. Rab1 h5 25. h3
(diagram)
Zwart heeft de druk op de koningsvleugel tot haast ondraaglijke hoogte opgevoerd. Met zijn laatste zetten tast wit mis (volgens Stockfish moest de witte dame naar d2) en zwart breekt door:
25… Qh6 26. Qh2 h4 27. g4 Bd8 28. Ne2 Bc7 29. Rf1 fxg4 30. hxg4 Bg6 31. Rb3 Rf8 32. fxg5 Qxg5 33. Qh3 Rgf7 34. Bg2 Rxf1+ 35. Bxf1 Be4+ 36. Kg1 Rf3 0-1
In de verre achtergrond speelde ik een behoorlijk tornooi. Vooraf had ik getekend voor vier op negen. Uiteindelijk mocht naar huis met een vol punt meer: vijf op negen.
Hierbij hoort wel een zekere relativering.
Het Open van Gent bleef gedurende zeer lange tijd, eigenlijk zo lang mogelijk, een FIDE unrated tornooi. Daar was een goede reden voor: de datum valt traditiegetrouw samen met de eerste vijf dagen van de Gentse Feesten, en KGSRL wilde de combinatie Feesten/Open mogelijk maken zonder dat de deelnemers bang moesten zijn dat het zich te buiten gaan op de Gentse Feesten hun rating zou doen kelderen.
Sinds vorig jaar is KGSRL meegegaan met de geest van de tijd. Het Open van Gent biedt nu de twee formules aan: FIDE rated en FIDE unrated, waarbij eerstgenoemde verreweg de grootste populariteit geniet: 234 deelnemers, tegenover 58 in de unrated tegenhanger.
Toch zouden sommige deelnemers beter twee keer nadenken voor ze zich inschrijven voor de “FIDE” formule. Het eindklassement verraadt enkele spelers die toch voluit voor de combinatie schaak/Feesten zijn gegaan, met slaaptekort en alcoholverbruik die danig op hun schaakprestaties hebben gewogen.
Voor mijn Nederlandse tegenstander uit de achtste ronde, met een kleine honderd elopunten meer achter zijn naam, was dat waarschijnlijk het geval. Nadat ik zijn remiseaanbod in iets betere stelling had geaccepteerd (mijn enige “salonremise”), toonde hij zich bijzonder opgelucht. Dat ging gepaard met een bekentenis: “Ik ben een beetje moe”, en dat was duidelijk een understatement.
Dus, als je je rating wil opvijzelen, kan je op het Open van Gent, in tegenstelling tot andere “Opens”, zaakjes doen, tenminste als je jezelf tot de nodige discipline kan brengen.
Het meeste plezier heb ik beleefd aan mijn partij uit de laatste ronde. Altijd al is het resultaat in de laatste ronde het meest bepalend voor de algemene indruk die mee naar huis gaat. Zelfs na een draak van een tornooi maakt een knappe overwinning in de slotronde dat er toch een goed gevoel komt bovendrijven in de herinnering.
Als die overwinning er komt na een goed tornooi, en dat op een flitsende wijze tegen een op papier sterkere tegenstrever, dan leidt zo’n laatste-ronde-resultaat tot regelrechte euforie.
Wit: Stef Renkens (1767)
Zwart: Marcel Beinroth (1933)
1. e4 e5
Mijn tegenstander zag er niet direct een fuifnummer uit. Geen kringen rond de ogen, geen alcolholdampen bij het uitademen. Wat wel meeviel: zijn aandacht ging in het begin van de partij naar andere zaken dan de zetten op het bord. Er werd namelijk ook een “puzzelwedstrijd” gehouden. Voor elke ronde was er een puzzeltje gezorgd (meestal een tweezet). Na het uitvoeren van zijn zet begon mijn tegenstrever zich in het puzzeltje van de dag te verdiepen. Ik hield hem niet tegen.
2. Nf3 Nc6 3. Bb5 a6 4. Ba4 Nf6 5. d3 b5 6. Bb3 Be7 7. a4 Bb7 8. Nc3 b4 9. Ne2?!
Dit is een zet waar ik al snel spijt van kreeg, want nu kan zwart de loper op b7 meteen de hele diagonaal geven door de pion op e4 weg te werken. Stockfish mag dan wel vinden dat het allemaal nog wel meevalt, voor mijn part staat zwart nu minstens gelijk. Beter was 9. Nd5, waarop 9… Na5 volgt.
9… d5! 10. exd5 Nxd5 11. Pg3
Zwart dreigt in geen tijd tot zeer actief stukkenspel te komen, en ook wit probeert de stukken te activeren. Toch is het wellicht beter 11. a5 te spelen, om te verhinderen dat het zwarte paard vanop dat veld druk komt uitvoeren op de loper op b3. De zet Na5 zal voor het vervolg van de partij op verschillende momenten een goede zet blijven voor zwart.
11… O-O?!
Deze zet geeft wit terug enig perspectief, want het is nu duidelijk waar de zwarte koning is beland. De majesteit komt trouwens in het schootsveld van de witte loper op b3 te staan. Zwart kon de koning gerust nog even in het midden laten staan. Stockfish geeft 11… Qd7 hier als beste zet.
12. O-O Kh8
Vermoedelijk wil zwart nu 13… f5 spelen, en wit komt in de verdrukking. Wit gaat dit tegen door e5 onder vuur te nemen.
13. Re1 f6?! 14. Nf5?! Qd7 15. Nh4?!
Alle vraagtekens hierboven zijn van Stockfish. Voor beide van de bedenkelijke paardzetten blijkt d4 beter, een tegenstoot die je in dit soort stellingen ook herhaaldelijk tegenkomt in “Keep it Simple 1. e4” van Christof Sielicki. Stockfish oordeelt deze stelling als “-0.7”, dus zwart heeft een licht voordeel. De beste zet zou nu 15… g5 zijn, niet echt een zet die vanop het eerste gezicht aantrekkelijk is.
Uiteindelijk is het schaakspel een “vechtsport” en geen zuivere wiskunde. De zwartspeler had zijn puzzeltje nu helemaal ter zijde gelegd en dacht lang na. Dat belette hem niet zwaar in de fout te gaan.
15… Nd4? 16. Nxd4 exd4 17. Qh5
Wit neemt het initiatief over. Er dreigt 18. Ng6+.
17… Qe8 (“only move”) 18. Qf5 (wit wil de druk op het paard op d5 behouden) 18… g6 19. Qe6 Qf7?
Dit verliest op slag. Zwart ging er wellicht van uit dat wit niet voor stukwinst kan gaan: 20. Bxd5 Bxd5 21. Qxe7 Rae8 met röntgenaanval op de ongedekte toren op e1, en mat achter de paaltjes.
20. Bxd5 Bxd5 21. Qxe7 Rae8 22. Qxb4
De toren op e1 staat nu gedekt. Hier schrok de zwartspeler en gaf meteen op.
1-0
Deze deugddoende overwinning leverde me een klein ratingprijsje op. Dat maakte dat de volledige tweekoppige delegatie van Leuven Centraal tijdens de prijsuitreiking naar voor werd geroepen om een enveloppe in ontvangst te nemen.
Felicitaties aan KGSRL voor een schitterende organisatie!